Özel gereksinimli çocukların okuma-yazma öğrenimi bağımsız yaşam açısından önemli bir beceridir. Özel gereksinimli çocuklarda okuma-yazmaya geçmeden önce sembolik işlemleri yapabilecek seviyeye geldikten sonra okuma-yazmaya başlanmalıdır.
Okuma-yazma eğitimine başlanmadan önce çocuk iyi bir şekilde gözlemlenmeli, eğitecek kişileri de ilgi alanları hakkında bilgilendirilmelidir. Çocuk kendini mutlu hissettiği bir ortamda bulunduğu sürece öğrenme kalitesi de yükselecektir.
Özel gereksinimli çocuklarda okuma-yazma eğitimi için sahip olması gereken beceriler;
– Genel Bilgi Dağarcığı (meyveler, sebzeler vb.)
– Görme (aynı ve farklı olanı bulma)
– İşitme
– Konuşma
– Kas Gelişimi
– Sosyal ve Duygusal Uyum
– Dinleme
– Kalem Tutma
– El-Göz Koordinasyonu
Gerekli beceriler kazandırıldıktan sonra öğretim tekniği belirlenmelidir.
Kullanılan Öğretim Teknikleri
Okuma-yazma eğitiminde kullanılan yöntemler;
1. Metin yöntemi(Üstün zekalı bireyler için): Paragraf bütün halinde verilir. Sonra cümle-kelime-hece ve seslere ayrılır.
2. Harf yöntemi(Otizmli bireyler için): Harflerin okunuşu öğretilir.( Daha doğrusu otizmi olan birey harflerin okunuşunu ezberler. Örnek: ba-ca-ka-pı…) Sonra bu heceler birleştirilerek yeni kelime ve cümleler oluşturulur.
3. Ses yöntemi (Hafif veya ortaya yakın hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için):Sesler gruplara ayrılmış ve guruptaki ses sırası takip edilerek yeni yeni kelimeler türetilmiştir.
Ses yöntemini kullanacak eğitimcilerin dikkat etmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Örneğin eğitimci asla öğrenmediği sesle ilgili hece ve kelimeler kullanmamalıdır. Bu öğrencinin kafasını karıştırır.
Sesli harflerin öğretiminde ı ile i, o ile ö, u ile ü peş peşe öğretilmemelidir. Sesi tanıma, okuma gerçekleştikten sonra yazı çalışmaları yapılmalıdır. Eğer öğrenci el yazısı ile zorlanıyor ise asla buna zorlanmamalı, okul yaşantısı varsa özel eğitim öğretmeni ve okul öğretmeni mutlaka irtibat halinde olmalıdır.